Z tego artykułu dowiesz się:

1. Co to jest zmienna
2. Jakie są typy zmiennych
3. Jak deklaruje się zmienne
4. Jak używa się zmiennych

Deklaracja i użycie zmiennej

Aby zrozumieć "filozofię" zmiennych napiszmy najpierw następujący, przykładowy program:

Kompilujemy i uruchamiamy program (wciskając klawisz F9):


Jak widać powyżej, zmienna jest pewnego rodzaju pojemnikiem przechowującym określony typ danych. Dane mogą być liczbowe(long, int, float), tekstowe/znakowe(char, char []), logiczne (prawda/fałsz). Podobnie zmienne są różnego typu.

Ćwiczenie:

1. Napisz analogiczny program, gdzie wartość zmiennej wynosi 213
2. Napisz analogiczny program, gdzie wartość zmiennej wynosi -5

Zmienne przydają się również wtedy, kiedy program współpracuje z użytkownikiem (użytkownik wprowadza dane np. z klawiatury).

Aby to zrozumieć lepiej, stwórzmy nowy projekt:

Następnie skompilujmy i uruchommy program (F9):

 Jak widać na przykładzie, zmienna może przechowywać dane wprowadzone z klawiatury, które program może zmodyfikować i wyświetlić na ekranie.

Warto dodać, że użyliśmy biblioteki stdlib (7 linijka).Dzięki niej możemy zastosować polecenie system("PAUSE"); dzięki któremu program czeka na wciśnięcie dowolnego klawisza zanim zakończy działanie.

 Zmienne tekstowe

Napiszmy program, który pomoże nam zrozumieć ideę działania zmiennych tekstowych:

 Kompilujemy i uruchamiamy program:

 Jak widać program działa.

Inne rodzaje deklaracji zmiennych typu tekstowego (string):

char napis1[15];                   //deklaracja napisu o długości 15 znaków

Pytania kontrolne:

1. Czym różni się deklaracja zmiennej tekstowej od zmiennej liczbowej?
2. Jak zmieni się działanie programu pr6, jeśli w linii 16 zamiast "%s" będzie "%i"? Dlaczego tak się dzieje? Sprawdź.

 Zmienne typu float

Wykorzystaliśmy już zmienne typu  integer (liczby całkowite) oraz char (znaki) i char [] (łańcuchy znaków - string). W programowaniu wykorzystuje się również zmienne typu float.Typ ten reprezentuje liczby zmiennoprzecinkowe, czyli rzeczywiste (również ułamki).

Zilustrujmy to przykładem. Napiszmy nowy program:

 Kompilujemy i uruchamiamy program (F9):

 Jak widać program działa poprawnie.

Zwróć uwagę na działanie w linii 18: mnożenie w C++ ma znak gwiazdki ( * ). Dzielenie w c++ to symbol ukośnika /. Dodawanie i odejmowanie mają swoje standardowe symbole.

Zadania kontrolne:

1. Jaki będzie efekt, kiedy proszeni o podanie długości boku wpiszemy z klawiatury literę?
   Dlaczego tak się dzieje?
2. Jaki będzie rezultat, kiedy proszeni o podanie wartości boków podamy liczbę ujemną lub zero? Dlaczego tak się dzieje?

Zmienne typu logicznego poznamy, kiedy będziemy się uczyć o instrukcjach warunkowych. Póki co przyjmijmy, że są zmienne, które przechowują informację prawda lub fałsz (true/false) .

 Poniższy przykład ilustruje taką sytuację. Stwórzmy nowy projekt i wpiszmy kod jak w przykładzie:

 w miejsce '%s' program wstawia wartość zmiennej wypisanej po przecinku i formatuje ją jako zmienna tekstowa ('%f' to float, czyli zmiennoprzecinkowa,
'%i' to integer, czyli liczba całkowita itp.
W jednej linii można wstawić wiele takich odwołań do zmiennych i o kolejności ich wstawiania decyduje kolejność ich wyliczania po przecinku

 Po skompilowaniu programu uzyskamy następujący wynik:

Na dopuszczający: wykonaj wszystkie ćwiczenia z powyższej instrukcji. Programu muszą działać poprawnie.

Na dostateczny: Napisz program, który będzie dzielił przez siebie dwie liczby podane przez użytkownika

Na dobry: Napisz program, który będzie prosił użytkownika o imię i nazwisko (oddzielnie) a później wyświetlał te informacje w jednej linii tekstu.

Na bardzo dobry: Napisz program, który pobiera z klawiatury dane liczby "a" (całkowita) oraz liczby "b" (zmiennoprzecinkowa) a następnie oblicza wynik działania c = (a+b)/(b*a)

Na celujący: Napisz program taki, jak na bardzo dobry, jednak odporny  błędy (np. po wpisaniu litery zamiast wartości liczby, program"cierpliwie" ponownie prosi o podanie wartości tej samej zmiennej.

 Powodzenia!